2016-08-19

Paroli Esperante pri la gramitko Angla

Gramatike, Angla ne ŝanĝis poste la tagoj kiam "Beowulf" estis skribita, ĉirkaŭ 700-1000 K.E. Mi daŭre citas Ŝekspiron ĉar, se Angle estus konstruaĵo, liaj teatraĵoj estas unu da la tri ŝtonoj en la fundamento. La aliaj estas grekmitologio kaj la biblio. Anglaj frazoj kaj idiomoj, kaj multaj vortoj, havas ilian komencon en tiuj verkoj, kaj ili daŭre formigas la lingvon kiun ni havas hodiaŭ. Jes, oni povas paroli anglan flue sen koni la teatraĵojn de Ŝekspiro, kaj sen legi la Biblion aŭ grekmitologion -- sed tiu persono neniam parolus anglan sen koni ilian inflon. Pro tiu-ĉi, studistoj de anglalingvo studas Ŝekspiron kaj la aliajn aŭtorojn de la kanono. Do, mia demando originala estas pri la ŝtonoj en la fundamento de la konstruaĵo kiu estas Espranto. Mi scias la regulojn de Esperanto, sed mi ankaŭ volas koni ĝian koron kaj animon. Mi neniam diras ke angle ne ŝanĝis; mi diras ke la gramatiko estas la sama. Ni ne plu uzas la saman alfabeton, kaj ni perdas multajn vortojn, kiujn ni antaŭe havis; kaj ni nun havas multajn novajn vortojn, kiujn ni antaŭe nehavis. Kaj, jes, mi konsentas ke ni ŝanĝigas kiel ni pronuncas niajn vokalojn kaj konsonantojn. Tiu estas historio. Sed angla gramatiko ankoraŭ uzas "subjekto-verbo-predikato." Adjektivoj ankoraŭ antaŭas substantivojn; kaj adverboj ankoraŭ antaŭas adjektivojn. Ho, kaj, jes, verboj ankoraŭ ŝanĝas laŭ ĉiu persono kaj nombro. Angla ankau havas genitivon, signifita per uzi 's aŭ la prepozicion "of." La gramatiko estas pli simpla -- speciale deklinacioj de substantivoj kaj konjugacioj de verboj -- sed ankoraŭ estas reconocible la sama. Do, mi supozas ke ni nekonsentas. Mezangla ne estas modernangla, sed amboraŭ estas angla. Lasu min diri, ke estas interesinta okazo, skribante pri anglalingvo kaj anglaliteraturo tiel en Esperanto. Kiel ni komencis? Mi petas al ĉiuj rekomendojn por Esperante legi.

No comments: